انواع الیاف

الیاف (Fiber)
الیاف از مواد پلیمری (مولکولهای بسیار بزرگی) تشکیل میشوند که از به هم پیوستن مولکولهای کوچكتری به نام منومر ساخته می شوند. مواد پلیمري مناسب الیاف به صورت طبیعي وجود دارد ولي مي توان آن را به صورت مصنوعي نیز تولید کرد. به عنوان مثال سلولز یك پلیمر طبیعي و پلي استر یك پلیمر مصنوعي پرکاربرد است یکي خصوصیات مهم الیاف، طول میباشد به همین دلیل الیاف را براساس طولشان به دو دسته تقسیم بندی میکنند:
1. الیاف منقطع (Staple Fiber): الیافی مانند پنبه و پشم که به صورت رشتههای کوتاه و تکه تکه وجود دارند را الیاف منقطع میگویند.
2. الیاف یکسره (Continues Fiber): الیافی که طولشان زیاد است و گاه به صدها متر میرسد را الیاف یکسره یا فیلامنتی (Filament) میگویند. تنها لیف طبیعی یکسره ابریشم (Silk) است.
الیاف بشرساخت (Manmade Fiber)
الیاف ساخت انسان الیافی هستند که در طبیعت وجود ندارد و انسان آن را در کارخانجات تولیدکننده الیاف مصنوعی میسازد. این الیاف بر حسب ماده لازم براي ساختن آنها به دو گروه فرعی متمایز از یکدیگر یعنی (1) الیاف بازیافته و (2) الیاف مصنوعی تقسیم میشوند. به هر حال پس از آنکه مادهای قابلیت تبدیل شدن به لیف را دارد، ساخته شد؛ بایستی آن را به الیاف تبدیل کرد. رشته کردن و یا تبدیل مواد خمیری به الیاف به روشی انجام میشود که به نوع ماده خمیر الیاف ارتباط دارد. وقتی مواد پلیمریزاسیون آماده شد باید آن را به الیاف تبدیل کرد، این عمل رشتهسازی نام دارد. به طور کلی سه روش برای این کار وجود دارد:
(1) روش ذوب ریسی: در این روش ماده اصلی را حرارت میدهند تا کاملاً ذوب شود و پس از چند مرحله صاف کردن تحت فشار از سوراخهای بسیار ریز رشته ساز عبور میدهند تا به صورت رشتههای نازک در بیاید. پس از این مرحله الیاف را کشش میدهند تا استحکام آن زیاد شود.
(2) روش خشك ریسی: در این روش مواد الیاف را در یك حلال حل میکنند و سرپرست با صاف کردن آن را آماده میکنند در این حالت ماده را از رشته ساز عبور میدهند و با هوای گرم حلالهای آن را تبخیر میکنند و به الیاف تبدیل میشوند. این الیاف معمولاً سطح مقطع گرد ندارند. الیاف تری استات از این نمونه است.
(3)روش تر ریسی: در این روش مواد مناسب برای الیاف را با استفاده از مواد مخصوص مخلوط میکنند در این حالت اگر اسید به این ماده برسد بلافاصله سفت میشود و به اصطلاح منعقد میگردد. رشته ساز را در داخل یك ظرف پر از آب و اسید قرار میدهند سپس مواد را از رشته ساز خارج میکنند. به محض خروج این مواد با اسید ترکیب میشود و تولید الیاف مینماید. عملیات انعقاد بسیار مهم است زیرا بسیاری از خواص خوب الیاف مورد نظر از طریق انعقاد مناسب به دست میآید الیاف استات و ویسکوز از این نمونه اند.